De wandplaat is een geprofileerde staalplaat die gebruikt wordt als bekleding van wanden om de interne structuur te beschermen tegen regen en wind. Deze platen kunnen verschillende vormen van profilering hebben alsook verschillende kleuren of zelfs texturen. De platen hebben een beperkte stijfheid en moeten steeds op gordingen of een onderliggende structuur geplaatst worden zoals binnendozen, stalen kokers, houten regels of omega’s.

Zoals alle stalen plaatproducten in de industriebouw start de productie van een wandplaat bij grote coils, dunne opgerolde staalplaten. De coils worden geladen op een decoiler zodat ze deze kunnen afrollen en op lengte knippen. Deze komen daarna op een lange, smalle, horizontale productielijn. Geavanceerdere lijnen hebben een decoiler geïntegreerd in het productieproces zodat alles automatisch afgerold wordt en op de lijn terecht komt. Het begin van de coil wordt door de lijn getrokken en komt onderweg verschillende rollen tegen die de profilering in de plaat vormen. Op het einde van de lijn worden de platen op maat geknipt. Afhankelijk van de fabrikant zijn de maximale lengtes natuurlijk verschillend, maar 14 meter en meer is perfect haalbaar. Grote lengtes zijn echter niet altijd even handig omdat de platen weinig stijfheid bezitten en onhandig worden met schade door buigen of plooien tot gevolg.

De coils waarvan de wandplaten gemaakt worden zijn na de initiële productie aan beide zijde chemisch behandeld, met Sendzimir verzinking, om roest te voorkomen bij beschadiging. Verder kunnen ze eenzijdig of tweezijdige voorzien worden van een kleur of mogelijk zelfs een motief. Aan de binnenzijde komt meestal een interieurcoating. Dit is een standaard gebruikte kleur die RAL 9002 (grijswit) of 9010 (wit) benaderd, afhankelijk van de fabrikant.

• Gelakt: Elke fabrikant heeft een basis kleurenkaart met verschillende RAL-kleuren voor de buitenzijde. Voor een meerprijs kunnen zowel aan de binnenzijde als buitenzijde alle gewenste kleuren voorzien worden natuurlijk.
• Plastisol met lederstructuur: In een industriële omgeving en in de nabijheid van de zee is plastisol aan te raden. Door de dikke laklaag biedt plastisol uitstekende weerstand aan corrosie en is mechanisch zeer bestendig. Plastisol beschermt het verzinkte staal tegen schurende effecten en is krasbestendig. De binnenzijde is opnieuw verkrijgbaar in gewenste kleuren, maar standaard in interieurcoating (wit)
• Plastisol met HPS structuur: HPS is een puntjesstructuur en de laatste ontwikkeling van plastisol met tot 40 jaar garantie. Hiervoor moet wel aan zeer veel voorwaarden voldaan worden, alsook een registratie van de panelen door het indienen van formulieren waarop zeer veel gegevens voorzien moeten worden. Bij inspectie van het motief van dichterbij, zijn de puntjes in principe een S-logo wat staat voor British Steel.
• PVDF: Polyvinylideenfluoride: wordt toegepast waar men een hoge zuiverheid, sterkte en resistentie voor chemicaliën zoals oplosmiddelen, zuren en basen, nodig heeft waardoor de wandplaat zeer kleurvast blijft en levensduur gegarandeerd kan worden. Bovendien is PVDF best hittebestendig.

Naast deze afwerking bestaan er ook geperforeerde wandplaten die eerder een architectonisch nut hebben. Decoratief in een interieur, als zonneluifel om op een esthetisch manier toch wat schaduw te hebben of juist wel als gevelbekleding, maar dan op een waterdichte onderstructuur (bakstenen gevel, houten gevel met waterkering, sandwichpanelen,…)

Plastisol - HPS

Plastisol - Leder

Elke fabrikant heeft zo zijn eigen profilering van wandplaten, maar qua uitzicht zijn er natuurlijk vergelijkende vormen: golfprofiel, plankenprofiel, trapeziumprofiel,…
Bij volgende afbeeldingen zijn zeer veel verschillende profielen zichtbaar.

Een greep aan mogelijkheden van profileringen

Zoals alle producten van grote lengte worden ook wandplaten in met plastic omhulde pakken met opleggers vervoerd tot aan de werf. Daar worden ze afgepikt en tijdelijk gestockeerd of vrijwel direct geplaatst. Op voorhand worden de plaatsingsplannen geanalyseerd zodat ze bij levering eventueel op de juiste plaats rond het gebouw gelegd kunnen worden. Zo kunnen ze zonder veel afstand te overbruggen op hun plaats gemonteerd worden. Platen tot 6m kunnen vlot met een vorkheftruck of verrijker verplaatst worden. Wandplaten vanaf 8m moeten met een kraan verplaatst worden en boven de 10m kan een evenaar best gebruikt worden.

Gezien de platen weinig stijfheid bezitten en vlot buigen of plooien moeten ze steeds correct ondersteund worden tijdens het verplaatsen. Zo worden ze voldoende beschermd om schade te voorkomen. Wanneer er riemen gebruikt worden, moet er aandacht aan besteed worden dat ze de platen niet kunnen klemmen en plaatselijk pletten als de riemen strak getrokken worden. Indien de wandplaten niet direct verwerkt worden, moeten ze correct gestockeerd worden. Het liefst onder een zeil dat voldoende verlucht wordt en steeds lichtjes hellend zodat regenwater altijd kan aflopen. Wanneer de platen voor lange tijd gestockeerd moeten worden, kan dit beter binnen gebeuren.

Wandplaten kunnen starten aan de grond of op hoogte, deze kunnen verticaal of horizontaal geplaatst worden. Afhankelijk van de situatie zijn er dus hoogtewerkers nodig om de platen op hoogte onder controle te houden en te bevestigen. Indien er inderdaad op hoogte gewerkt wordt, moeten natuurlijk de juiste veiligheidsmiddelen gebruikt worden, waarna plaat per plaat tegen de constructie wordt gemonteerd. Wandplaten hebben slechts een beperkte eigen stijfheid en hebben daarom voldoende achterliggende constructie nodig om de inwerkende krachten van de wind op te vangen. Hiervoor moet de technische fiche van de wandplaat bekeken worden. Hierin staat vermeld wat de afstand van de dragende structuur/gordingen moet zijn. De fiche heeft enkele variabelen nodig om de juiste gordingsafstand te bepalen:

• De dikte van de staalplaat
• De belasting die het moet weerstaan
• De maximale doorbuiging dat de platen mogen hebben onder belasting

Er zijn weinig tot geen wandplaten die de gemiddelde dakhoogte van 2.80m in 1 overspanning kunnen dragen, dus van de vloer tot aan het dak. De wandplaten moeten dus tweevelds geplaatst worden, met 3 gordingen dus. Eentje net boven de grond, eentje aan de dakrand en in het beste geval net in het midden. Van zodra de gevels hoger en de afstanden langer worden hangt het volledig af van de technische fiche, en dus ook de variabelen. Enkel zo kan bepaald worden hoeveel gordingen of regels er precies geplaatst moeten worden.

Naast het aantal gordingen is ook de windrichting van belang bij het plaatsen van de platen. Elke nieuwe wandplaat moet namelijk de vorige plaat met minstens één golf overlappen. Bij het plaatsten start men dus aan de verste hoek t.o.v. waar de wind komt. Zo ligt de opening tussen de platen van de wind weg en kan water niet tussen de spleten door naar binnen worden geblazen. In België komt de wind overwegend uit het zuidwesten.

Tijdens de plaatsing wordt best steeds een waterpas gebruikt om de wandplaten perfect verticaal (of horizontaal) te zetten. Om zeker te zijn dat elke wandplaat volledig correct staat wordt de plaat eerst in de eerste lage golf (of hoge golf) volledig vastgezet. Direct hierna wordt de volgende plaat (met waterpas) geplaatst die opnieuw in zijn eerste lage golf wordt vastgezet. Hierdoor overlapt deze de vorige plaat en wordt zo op een twee plaats vastgezet. Omdat beide randen van de wandplaat nu vastzitten en met de waterpas geplaatst zijn kan de rest van de plaat zonder zorgen bevestigd worden.

Wandplaten worden vrijwel altijd op maat besteld zodat op de werf weinig tot geen tijd verloren wordt. Als er toch aanpassingen moeten gebeuren (schuine dakrand, openingen, verkeerde lengten,…)dan gebeurt dit met een knabbelschaar of plaatschaar. Let wel, plaatscharen zijn er voor links- en rechtshandigen. Wandplaten met de slijpschijf aanpassen is absoluut geen optie. Door het hoge toerental zullen de hete vonkjes van het slijpen branden in de afwerkingslaag inbranden en in het slechtste geval toch beginnen roesten en bruine plekjes geven.

Automatische knabbelaar

Indien de dragende structuur van hout is worden zelftappende houtschroeven toegepast die voorzien zijn van een rondel met een laagje gevulkaniseerd EPDM om de doorboring waterdicht af te sluiten. Wanneer de ondergrond van staal is wordt een zelfborende metaalschroef voorzien, ook met een rondel met gevulkaniseerd EPDM. Zelfborende schroeven met boorpunt nr2 zijn voor onderliggende staaldiktes van 0,63 tot 3,5mm. Boorpunt nr3 is voor staal van 1,5 tot 6mm. Gezien de grote diversiteit in wandplaten is er voor elk type plaat mogelijk een iets afwijkende methode om ze te bevestigen. Uitsluitsel kan enkel geleverd worden door de technische fiche van de wandplaat zelf.

Sommige platen moeten op de hoge golf bevestigd worden, andere in de diepe golf (de diepe golf is het deel van de plaat dat steeds in contact staat met de dragende structuur). Wanneer de schroef op de hoge golf geplaatst moet worden, moet er bijkomend nog een ruiter of cavalier geplaatst worden (dat een laagje gevulkaniseerd EPDM heeft). Deze komt tussen de afdekring en de wandplaat om de grijpende kracht van de schroef over de volledige golf te verdelen. Let wel, de schroeven (en dus ook de ruiter indien nodig) mogen niet oneindig vast gedraaid worden, omdat hierdoor de platen volledig geklemd worden. Wanneer de zon op de wandplaten staat en de platen wat uitzetten, moet er wat werking mogelijk zijn. Dit wordt opgevangen doordat de gevulkaniseerde EPDM de wandplaat op zijn plaats houdt en alles waterdicht houdt, terwijl er toch mogelijkheid tot beweging is.