Wanneer u beslist om een woning met industriële materialen te bouwen hebt u enkele punten te overwegen. Indien u enkel het uitgesproken karakter wil hebben in het straatbeeld kan u nog steeds traditioneel bouwen. U plaats in dat geval de industriële bouwmaterialen tegen de geïsoleerde binnenmuur op een regelstructuur. Eenvoudig en zeker zo goed.

Mocht u echter de industriële look willen doortrekken in de binnenruimte dan moet u natuurlijk de hele bouwmethode aanpassen. Dan hebt u enerzijds beton en anderzijds staal. Elk met zijn voor- en nadelen. De belangrijkste eigenschap die ze gemeen hebben: prefab kan productiekost en -tijd sterk inkorten. Beide worden in een computeromgeving voorbereid in 3D waardoor fouten in de productie al tot een minimum worden herleid. Deze voorbereiding kan bovendien overschotten minimaliseren aan de hand van zeer nauwkeurige bestellijsten. Automatische sturing van machines versnelt daarbij ook nog eens het productieproces.

Er zijn echter ook veel verschillen die allemaal invloed kunnen hebben op uw keuze. U moet namelijk niet alleen het esthetische overwegen..

• Indien uw architect van in het begin rekening heeft gehouden met een uitvoering in staalstructuur kan deze zeer slank uitgewerkt worden. Kolommen van 120x120mm zijn dan perfect mogelijk. Dit vraagt echter voldoende voorkennis van de architect of een nauwe samenwerking met een ingenieur die tijdig bijstuurt om de stabiliteit te kunnen garanderen.
• Doordat staal lichter is en veel sterker dan beton op gebied van doorbuiging kunnen er zonder probleem zeer grote overspanningen gemaakt worden. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met de dikte van het vloerpakket. Over het staal (met betonwelfsels) moet namelijk ook nog de druklaag, isolatie, chape en afwerking gaan. Bovendien moeten in het plafond eronder vaak nog verluchtingsbuizen weggewerkt worden. Opnieuw is tijdige terugkoppeling met een ingenieur gewenst.
• Een lichtere constructie heeft doorgaans ook een veel kleinere fundering nodig wat best wat kosten kan besparen. De ‘goede grond’ is doorgaans wel bijna volgebouwd waardoor de slechtere stukken aan de beurt zijn. Dit wil zeggen dat niet alle grond even draagkrachtig is. Omdat staalstructuur puntlasten creëert ter hoogte van de kolommen moet de fundering hier ook op afgesteld zijn. Bij slechte grond moet er daarom ooit gewerkt worden met paalfundering of grindkernen. Dit kan de prijs negatief beïnvloeden.

• Een woning uit staal met bijhorende stalen gevelbekleding is één grote klankkast. U kan dit beperken door gebruik te maken van geperforeerde dakplaten waarbij het geluid wordt geabsorbeerd door de bovenliggende isolatie. Ook een verlaagd plafond met gipskarton en wat voorzetwanden zijn een optie. Verder kan u extra zware gordijnen of tapijten overwegen die het geluid wegfilteren.
• Met een stalen structuur kan u nog alle richtingen uit met uw gevelbekleding. Sandwichpanelen, binnendoos met wandplaat, betonpanelen, toch een houten bekleding of zelfs gewoon metselwerk.
• Door de technologische vooruitgang wordt staal voor productie volledig in 3D uitgetekend. Organische vormen kunnen zo perfect uitgewerkt worden op voorhand. Dit maakt het verder ook mogelijk om de constructie zo licht mogelijk te houden.
• Ook de ecologische voetafdruk kan u overtuigen. Staal is namelijk voor 100% recycleerbaar. Door de magnetische eigenschappen is het zeer eenvoudig te scheiden van andere materialen wat het proces zeer efficiënt maakt. Het energieverbruik om staal te hergebruiken is tot 60% lager dan bij productie van nieuw staal. Per ton gerecycleerd staal wordt ook nog eens een grote hoeveelheid aan natuurlijke bronnen uitgespaard. Namelijk 0,7 ton cokes, 1,25ton ijzererts en 50kg kalksteen. Ook het verbruik van water wordt tijdens het proces tot 40% gereduceerd. Dit alles komt neer op een vermindering van 33% broeikasgassen en 35% CO2 uitstoot.
• Indien staal in contact staat met de buitenlucht is er wel kans op corrosie. Wanneer de constructie niet gegalvaniseerd of gemetalliseerd is (voor dat deze eventueel gelakt werd) kunnen de profielen bij de kleinste beschadiging al roesten. In enkel een binnenklimaat is die kans natuurlijk veel kleiner.

• Beton is thermisch zeer inert. Dit wil zeggen dat het zeer goed temperatuurverschillen kan opvangen. Dit gebeurt doordat het beton langzaam de temperatuur van de omgeving opneemt en even langzaam ook weer afgeeft. Bij schommelingen zal de bijkomende opname of afgave door het beton de schommelingen afzwakken. Hierdoor kan veel eenvoudiger een aangenamer binnenklimaat behouden worden.
• Bij temperatuurschommelingen heeft beton veel minder last van uitzetten en krimpen. Op de juiste plaatsen voegen voorzien is nog steeds noodzakelijk, maar eventuele gevolgen van de temperatuurverschillen zal zeer beperkt blijven. Staal werkt veel harder bij schommelingen waardoor er meer kans is op barsten of scheuren. Elastische voegen zijn dan veel belangrijker.
• Betonnen kolommen en liggers hebben vrijwel steeds een rechthoekige profilering (ten opzichte van stalen profielen in H, I of U vorm). Bij het plaatsen van gipskartonnen voorzetwanden is het maken van de aansluiting vaak veel strakker en eenvoudiger.

• Door de massa van beton is het een zeer goede isolator tegen geluiden van buitenaf. Geluidsgolven worden namelijk het beste opgevangen door zware materialen.
• Beton is van nature brandveilig en heeft dus geen bijkomende bescherming nodig. Voor langdurigere brandweerstand kan het wel mogelijk zijn dat kolommen, liggers of panelen dikker voorzien moeten worden voor extra dekking van de wapening. Als deze te snel opwarmt verliest deze zijn treksterkte en kan het beton toch bezwijken.
• Verder is het zeer slagbestendig. Tijdens zware stormen zal rondvliegend afval niet snel voor beschadigingen kunnen zorgen.
• Wanneer de prijzen van de grondstoffen stijgen is beton ook afhankelijk van het staal. Kolommen en panelen kunnen namelijk niet zonder wapening gemaakt worden.
• De ecologische voetafdruk is wel slechter t.o.v. staal. Volgens sommige bronnen wordt tot 50% beton vermalen en hergebruikt. 40% wordt gedowncycled en als steenpuin gebruikt voor fundering van vloerplaten, terrassen, wegen, en meer. De laatste 10% belandt op de vuilnisbelt.

• Beton kan tijdens de productie voorzien worden van kleurpigment om een brede waaier aan kleuren te creëren. Ook kan voor het storten in de bekisting een laag van gekleurde steentjes gelegd worden (Silex) die na het uitharden en uitwassen zichtbaar worden. Deze panelen kunnen echter ook gewoon bij staalbouw toegepast worden. Anderzijds kunnen mits wat extra structuur ook andere industriële bekledingen op de betonstructuur geplaatst worden.
• Door de vloeiende eigenschappen van beton kan vrijwel elke organische vorm gecreëerd worden. Met de huidige technologische ontwikkelingen kan namelijk iedere vorm van bekisting ontworpen worden zodat bijna alles mogelijk is.
• Betonbalken en -kolommen zijn doorgaans groter dan stalen profielen en bovendien ook zwaarder. Daardoor is er meer transport nodig om de volledige structuur op de werf te krijgen wat resulteert in een hogere transportkost.

• Niet overal zijn de bouwvoorschriften even flexibel, een woning met industriële look zou dus wel eens geweigerd kunnen worden. Als uw stijl dus al vast ligt kan u best eerst de voorschriften opvragen alvorens u een stuk bouwgrond koopt.
• Zelfbouwers hebben ofwel voldoende kennis van de bouw of zijn eerder van het avontuurlijke type en lossen gaandeweg de problemen op die ze tegenkomen. Bovendien zijn er op het internet verschillende fora waar eventuele oplossingen te vinden zijn. Industriebouw is niet altijd even gemakkelijk en online is veel minder info terug te vinden. De keuze om dit zelf uit te voeren moet dus zeer doordacht zijn of met de notie dat zich wel eens deftige problemen kunnen voordoen die minder snel recht te zetten zijn.
• Naast alle besproken punten is enkel de kostprijs niet aangehaald. Elk ontwerp heeft namelijk verschillende vormen, andere eisen van de bewoners, een andere detaillering en daarom ook een andere prijs per bouwmethode. Een gemiddelde prijs per m² is niet meer dan dat, een gemiddelde. De uitersten liggen echter zo ver uit elkaar dat een voorlopige schatting op basis van een gemiddelde wel eens verkeerd zou kunnen uitdraaien. De enigste manier om een relatief goede schatting te kunnen krijgen is door met uw ontwerp, of beter nog, de bouwplannen, langs een aannemer te gaan en deze met hen te bespreken.

Kiest u voor een staalstructuur of betonskelet omdat u denkt dat een industriële woning goedkoper is? Dan moet u toch zeker even ons artikel lezen voor u die beslissing neemt.