U hebt een architect nodig die vrijwel direct ziet wat uw wensen zijn, die uw noden kan filteren uit al de gegevens die u meebrengt en u een ontwerp maakt waar u op papier tevreden van bent en bij ingebruikname zelfs niet meer over nadenkt. Uw architect moet uw project van begin tot einde perfect in handen hebben, zodat wanneer er problemen voorvallen (en die zullen zich zeker voor doen), ze direct aangepakt en opgelost worden zonder veel tijd en geld te verspillen. Wanneer u bij een architect vraagt om prijs te maken voor u, dan moet er met al die factoren rekening gehouden worden. En meer… U betaalt ook voor de ervaring die uw architect in zijn of haar carrière al heeft opgedaan en toepast in het ontwerp en tijdens de uitvoering.

U gaat de markt niet af op zoek naar een architect zoals u op zoek gaat naar een goede baksteen. Wanneer u eentje hebt gevonden, maar hij blijkt niet binnen uw budget te vallen, dan zoekt u een goedkopere baksteen die er op lijkt. Een goede architect is zijn prijs meer dan waard. Wanneer u een architect tegenkomt die aan uw eisen voldoet, waarvan de referenties helemaal naar verwachting zijn en u vindt dat de communicatie gaat alsof u tegen een oude kennis spreekt, dan zit u goed. Dan moet u uw budget naar uw architect schikken, niet andersom.

De volgende moeilijkheidsgraad kunnen we leggen bij onregelmatige vormen, met inspringende en overdekte ruimtes, glaspartijen met stijlelementen zoals uitspringende boorden, luifels, etc… Elke architect zal dit zonder probleem technisch correct waterdicht en geïsoleerd uit kunnen tekenen, maar praktisch gaat dit 9 van de 10 keer toch anders uitgevoerd worden. Theoretisch gaat het detail perfect in elkaar zitten, maar de economische kost en arbeidsduur die er gaat insteken gaat veel te hoog zijn. Aannemers gaan deze details vooreerst constructief vereenvoudigen, zodat de ingenieur dit vlotter kan bereken, vervolgens gaan ze het geheel vereenvoudigen door het fysiek aantal onderdelen en/of het aantal verschillende materialen te verminderen. Dit klinkt logisch, maar door hun jaren van ervaring gaat blijken dat hun suggesties perfect uitvoerbaar zijn, voldoen aan dezelfde eisen en visueel hetzelfde resultaat hebben, alleen is het voor de aannemer een heel stuk eenvoudiger, economischer en daarom winstgevender. Wanneer uw architect dit op voorhand al correct heeft uitgewerkt, zal de aannemer bij het indienen van zijn offerte nog weinig ruimte hebben en kan het u best wat geld besparen. Ook de positionering van deze stijlelementen ten opzichte van de dragende constructie wil ooit botsen waardoor er vaak constructief geknutseld moet worden om dit opgelost te krijgen.

Luifels zijn mooie stijlelementen, maar bij elke vorm wordt gezondigd. Vooreerst worden luifels vaak uitgewerkt zonder rekening te houden met de dragende structuur. Het begin en einde kan best starten ter hoogte van kolommen, is dit niet het geval, dan moet men bijkomende kolommen voorzien. Eventueel kan men in de luifel zelf doorlopende liggers voorzien die deze uitkraging kunnen opvangen, maar dit maakt het geheel meestal dikker. Indien men extra kolommen moet voorzien gebeurt het soms dat deze voor glaspartijen door komen, wat een extra verticale lijn in het glas meebrengt en vaak niet in het ontwerp valt.
Wanneer men de luifel naar boven toe wil ophangen met trekstangen, moet men er rekening mee houden dat zware vinnen van binnenuit door de gevelbekleding moeten steken om deze op te vangen. Deze vinnen kunnen zelden geïsoleerd worden, bovendien is het niet altijd eenvoudig om deze proper én waterdicht af te werken, zowel bij sandwich- als betonpanelen. De buitenschil van betonpanelen is helaas niet sterk genoeg om de trekstangen direct in vast te boren tenzij extra interne voorzieningen worden aangebracht, maar dit gaat weer ten koste van de isolatie.

Indien men een luifel zonder trekstangen wil voorzien, heeft men een strakkere lijn, maar vaak wordt deze zo slank voorzien dat het moeilijk is om het geheel sterk genoeg te krijgen en tegelijk thermisch volledig ingepakt zonder de dikte te wijzigen, men zit anders met een grote koude brug. Ook is de afwatering vaak vergeten of niet correct voorzien.

Vervolgens kunnen we een nieuwe moeilijkheidsgraad leggen bij willekeurige vormen van industriegebouwen met bijkomend een kantoor of woning in het ontwerp met een tussenvloer. Vaak hebben we dan te maken met terrassen, grote overspanningen, overstekende luifels die geïsoleerd moeten worden, brandwanden, etc… Regelmatig wordt de detaillering van deze constructies benaderd zoals bij de woningbouw, maar ook hier hebben we te maken met aangepaste details.

In de staalbouw bestaat de volledige dragende constructie uiteraard uit staal. Wanneer men een terras voorzien heeft, wordt ook de leuning regelmatig een verlengde van de gevelbekleding: sandwichpanelen of betonpanelen lopen door tot op ±1.10 boven het terrasniveau. Dit geeft een mooi en strak resulaat, maar vaak wordt vergeten dat de stalen constructie 1 grote koude brug is en thermisch volledig ingepakt en geïsoleerd moet worden. Dit wordt soms over het hoofd gezien en achteraf brengt dit een meerprijs met zich mee.

In de beginfase van een ontwerp worden bepaalde niveaus uitgezet waaraan de architect zich vasthoudt, de 0-pas, de dakrand in overeenkomst met de bouwvoorschrift of wensen van de klant en de afgewerkte pas van de tussenvloer. Hierna groeit het ontwerp verder en uiteindelijk ontstaat er een grondplan, gevels, etc… Hierdoor is er een bepaalde dikte van de tussenvloer vastgelegd en dat kan eventueel volgende problemen met zich meebrengen:

• Wanneer het ontwerp klaar is ziet de klant dat in zijn toonzaal, kantoor of woning een deel kolommen staan en vraagt of deze niet mogen verdwijnen. “De ingenieur zal dit wel oplossen” is vaak het antwoord en alles is ook mogelijk, maar… Het tussenvloerpakket moet dit allemaal dragen, zware liggers met breedvloerplaten of voorgespannen welfsels worden steeds dikker en achteraf blijkt dat de voorziene dikte niet toekomt om ook nog eens isolatie en een dik pakket chape te voorzien om vloerverwarming en afvoerleidingen weg te werken. Door de grote overspanningen zijn er bovendien niet zoveel plaatsen waar men verticaal afvoeren kan voorzien en moet men grote afstanden overbruggen met zeer weinig helling. Zonder aanpassing van niveaus kan dit op termijn best wat problemen met zich meebrengen.
• Met de huidige EPB-normen moet men ook ventilatie in kantoren en woningen voorzien. De architect voorziet vaak een vals plafond om deze technieken te verbergen. De ingenieur rekent het vloerpakket in betonstructuur of stalen liggers met welfsels uit, maar doordat de overspanningen vrij groot zijn steken de liggers onder de welfsels uit en deels in het vals plafond. Plots kan men de luchtkanalen Ø300 niet meer kwijt en moet men naar duurdere rechthoekige kanalen uitwijken wat weer een meerprijs met zich meebrengt.

Ingenieurs zijn meestal de eerste schakel die het ontwerp van de architect om moeten zetten naar een fysiek gebouw. Bij een rondvraag bij enkele ingenieursbureaus die zich specifiek richten op industriebouw kwamen volgende opmerkingen het meeste voor:

• Bij het ontwikkelen van een vrijstaand gebouw, maar ook bij een aanbouw, zou er best zoveel mogelijk gestreefd moeten worden naar een stramien van gelijke maten. Dit maakt het rekenen veel eenvoudiger, wat de prijs kan drukken bij de ingenieur. Ook bij de constructeur gaat dit voor eenvoud in het productieproces zorgen wat ook daar de prijs lager kan doen uitkomen. Een zeer onregelmatig stramien kan ondanks de technologische ondersteuning simpele fouten met zich meebrengen. Wanneer het dus mogelijk is, kunnen gelijke asmaten voor veel voordelen zorgen.
• Windverbanden zijn een cruciaal onderdeel bij staalbouw. Deze zorgen voor de stijfheid in een constructie en vangen zowel externe krachten op (variabele druk- en zuigkracht van de wind), maar ook interne krachten wanneer men kraanbanen heeft voor het zware verplaatswerk binnen. Deze windverbanden zijn een absolute noodzaak in minimum 2 gevels, niet evenwijdig met elkaar, alsook het dak. Het dak heeft meestal voldoende plaats omdat hier hooguit een paar koepels of een lichtstraat in zit, ondanks dat deze verbanden van gevel tot gevel in de twee richtingen in een volledige lijn voorzien moeten worden. In de gevels is het vaker moeilijk, omdat hier steeds ramen, deuren en poorten zitten. Aangezien een windverband van kolom tot kolom en van vloer tot dak zit, moet een volledige vak vrij zijn van openingen in de gevel om deze verbanden te kunnen plaatsen. Ingenieurs plaatsen zelfs liefst in elke gevel een verband, dat maakt het geheel sneller stijf en bovendien mogelijk zelfs lichter, wat dan ook weer spaart in kosten.
• Voor de architecten die zelf op dit artikel terecht gekomen zijn hebben we een reeks bouwdetails uitgewerkt die we regelmatig zullen blijven aanvullen.
• Ook hebben we voor hen nog een hele rits bijkomende tips uitgewerkt.