De meest gekende golfplaten worden gemaakt van vezelcement dat onder hoge druk geperst wordt tot een golvende profilering. De herkenbare welving van de platen zorgt ineens voor de sterkte van de plaat. De platen kunnen gebruikt worden voor zowel dakbedekking als gevelbekleding. Bij het inhaken van de ene plaat over de andere plaat ontstaat een waterdichte overlap. Door het gebruik van vezelcement is de plaat waterdicht, maar damp-open. Hierdoor kan er luchtvochtigheid uit het gebouw worden opgenomen en afgegeven aan de buitenlucht. Dit voorkomt bovendien ook vorming van condensatie. Doordat de platen een cementproduct zijn, zijn deze ook onbrandbaar.

Verder hebben de platen een akoestisch isolerend karakter. Bij zware regenval of hagel wordt het geluid sterk gedempt waardoor de ruimte merkelijk stiller is. Dit kan stress bij pluimvee, varkens of runderen voorkomen. Naast al deze eigenschappen zijn de platen ook nog eens zeer bestendig tegen agressieve omgevingen. Een zware industriële omgeving of het zeeklimaat heeft geen invloed op de eigenschappen van de platen. Als laatste zijn de vezelcementplaten volledig rotbestendig waardoor ze van een zeer lange levensduur genieten.

Een golfplaat heeft echter een weinig isolerend karakter waardoor extra ingrepen nodig zijn om het klimaat in een gebouw goedkoper en beter te reguleren. Voor de veiligheid van de installateurs worden in de platen tegenwoordig polypropyleen strips verwerkt. Deze zitten in elke golf van boven naar beneden. Bij het breken van de plaat zorgen deze strips ervoor dat de plaat één geheel blijft. Zo vergroot de kans dat de golfplaat niet in stukken tussen de gordingen door naar beneden valt.

Versterkingsstrips in golfplaat

Vezelcement bestaat voor 95% uit minerale grondstoffen (kalk, zand, water en cement) alsook natuurlijke vezels en wat additieven. Deze natuurlijke vezels zijn meestal cellulose. Cellulose wordt gewonnen uit hout, schors of bladeren van planten of van andere plantaardige materialen. Andere voorbeelden van natuurlijke vezels zijn katoen en linnen.

Vezelcementplaten zijn een uitvinding van de Oostenrijkse uitvinder Ludwig Hatschek rond 1900. Hij automatiseerde het hele proces en ook vandaag nog gebeurt het hele proces met de Hatschekmachine.

• Het proces start met het mengen van de grondstoffen in een mixer.
• Men voegt vervolgens water toe tot een homogene, vloeiende pap ontstaat.
• De pap vloeit daarna in enkele kuipen waarin enkele rollen ronddraaien en de pap omhoog brengen naar een transportband.
• Deze transportband neemt bij elke rol een laagje pap op waardoor steeds meer gelamineerde laagjes ontstaan. Men kan dit proces zo lang blijven herhalen tot de gewenste dikte bereikt is. Tijdens dit proces is het ook mogelijk om een textuur aan te brengen.
• De gevormde laag wordt vervolgens van de transportband gevoed in een knip- en persmachine die de golfplaten hun gekende vorm geeft, alsook ribbels, afsnijdingen,…
• Tegelijkertijd krijgt de plaat door de druk zijn sterkte en hechten de vezels nog beter aan elkaar. Bij sommige processen volgt nog een tweede persing om de sterkte van de plaat nog te vergroten.
• Vervolgens gaan de platen door een droogtunnel zodat de cement volledig kan uitharden.
• Wanneer de golfplaten door een verfinstallatie passeren krijgen ze hun uiteindelijke kleur.
• Uiteindelijk kunnen de platen verpakt en gestockeerd worden voor transport.

De golfplaten krijgen tijdens het productieproces een specifieke afmeting in lengte, breedte en hoogte. In principe kan elke fabrikant deze maten naar zijn eigen hand zetten. De meeste fabrikanten houden echter gelukkig dezelfde maten aan. Voor de consument geeft dit het voordeel dat zij bij vernieuwing van een dak voor een andere leverancier zouden kunnen kiezen zonder aanpassingen te moeten doen.

De meeste fabrikanten hebben volgende lengtes van golfplaten in hun gamma:

• 1,220 m
• 1,250 m
• 1,525 m
• 1,585 m
• 1,830 m
• 2,135 m
• 2,440 m

Ook de breedte is vrijwel steeds ruwweg hetzelfde, een totale breedte van 1090mm en een dekkende breedte van 1050mm. Dit is echter minder belangrijk wanneer men een dak volledig vernieuwt.

De afstand van golf tot golf alsook de hoogte zijn ondertussen een kenmerkende eigenschap. Ook deze worden dus vaak aangehouden. Van golf tot golf meet men meestal 177mm en de hoogte van de golf is 51mm.

Het onderscheid tussen de fabrikanten bevindt zich dus meer bij de visuele uitvoering, elke fabrikant biedt zijn eigen kleurengamma aan. De kleuren kunnen eventueel nog op elkaar lijken, maar bij het naast elkaar leggen van de golfplaten gaat er toch verschil zijn.

Na doorontwikkeling zijn er ook andere producten op de markt. Extra sterke platen, platen voor groendaken, platen specifiek voor lage hellingen,…

Naast de vezelcementplaten bestaan er ook polycarbonaat platen of hard PVC platen die lichtdoorlatend zijn. Enkelwandige platen moeten in de hoeken niet afgeschuind worden, deze zijn dun genoeg. 3-wandige platen zijn ongeveer even dik als vezelcementplaten, deze moeten wel afgeschuind worden. Omdat de interne kanalen daarna open zijn moet de hoek ook weer afgedicht worden met b.v. wat kit om condens te voorkomen. Ook voor deze platen gelden specifieke montagevoorschriften, de technische fiche zal aangeven hoeveel schroeven nodig zijn om ze vast te zetten. Vergeet niet dat de platen zijdelings aansluiten met de vezelcementplaten en hier extra bevestigd moeten worden met wat verbindingsboutjes (b.v. laplox schroeven) of rivetten.

Voor transport worden de golfplaten op paletten gestapeld en ingepakt met krimpfolie. Op de werf worden deze met een kraan afgeladen en moeten ze op een stabiele ondergrond gestockeerd worden. Wanneer de platen niet direct op het dak gelegd kunnen worden moet de krimpfolie verwijderd worden en de platen afgedekt worden met een zeil. Luchtcirculatie moet namelijk mogelijk blijven. Optimaal zou zijn om de platen binnen te stockeren. Wel moeten er gaten gemaakt worden in de folie om luchtcirculatie toe te staan. In geval van condens op de platen kan er namelijk uitbloeiing en kleurvervorming ontstaan.

Standaard overlap van een golfplaat op een gording

De gordingen kunnen bestaan uit staal of beton (minimum 40mm breed) of hout (minimum 50mm breed). In de praktijk gebruikt men hoofdzakelijk houten gordingen of stalen Z-gordingen. In geval van houten gordingen worden deze theoretisch 20mm boven de spanten voorzien aangezien er steeds een kleine afwijking op de balken mogelijk is. De stalen Z-gordingen worden gewoon bovenzijde gelijk met de spanten voorzien. Op deze manier ontstaat in de twee situaties een perfect vlak zodat de platen allemaal onder dezelfde hoek liggen. Het dak krijgt zo een uniforme look en tegelijk optimale dichting.

In het geval van stalen gordingen wordt in de nok vaak een stalen ondernok gebruikt. Een geplooide plaat die op de twee gordingen wordt vastgezet over de volledige lengte van het dak. Dit verbindt de nokgordingen met elkaar en voorkomt dat de golfplaten en nokken kunnen bewegen. Fabrikanten hebben elk hun specifieke afwerkstukken om de nokken correct en waterdicht af te werken. Voor sommige stukken moeten de platen van de twee dakvlakken uitgelijnd worden. Zo liggen de hoge en diepe golven steeds tegenover elkaar en valt het afwerkstuk mooi over deze golven aan beide zijden van de nok.

Aangezien de golfplaten elkaar moeten overlappen, zowel aan de boven- en onderzijde, als links en rechts, heeft men op de hoekpunten steeds een overlapping van vier platen. Om dit te voorkomen moeten steeds de hoeken van twee platen verwijderd worden. Dit is steeds van twee schuin tegenover elkaar liggende platen en nooit de hoek die zichtbaar blijft. Bijna alle fabrikanten hebben tegenwoordig een groef in de golfplaat aangebracht tijdens de productie zodat de hoek eenvoudig afgebroken kan worden met een tang.

Afschuining voor legrichting

Omdat golfplaten niet isolerend zijn moet er soms een isolerende laag toegevoegd worden. Vergeet niet dat geïsoleerde daken voldoende ventilatie nodig hebben aangezien de isolatie theoretisch dampdicht geplaatst moet worden.

Nadat de golfplaten geplaatst zijn kan men van onderuit tegen de gordingen isolatieplaten bevestigen. De isolatie zal dan zijdelings tegen de dakspanten aansluiten omdat die meestal hoger zijn en de gordingen bovenzijde gelijk zitten. Om het dak consequent te isoleren zouden de dakspanten dus beter ook afgekleed worden met isolatie, al heeft dit natuurlijk alleen zin bij een gesloten gebouw. Isolatie onder de gordingen plaatsen heeft het voordeel dat de luchtstroom vloeiend naar de nok gaat. Bij zichtbare gordingen botst de lucht hier steeds tegen wat voor koudeval kan zorgen. Koudeval kan voor luchtweginfecties zorgen bij dieren die in een stal gehouden worden.

Vóór het plaatsen van de golfplaten is het mogelijk om eerst de isolerende platen bovenop de gordingen te plaatsen. Zo is de isolerende schil direct doorlopend. Hierna kunnen de golfplaten gewoon bevestigd worden bovenop de isolatie tot in de gording zoals het hoort. Sommige fabrikanten hebben een golfplaat in het gamma waar de isolatie al aan vast zit.

Hebt u vragen, een opmerking of een suggestie? Hebt u iets foutief opgemerkt? Neem dan zeker even contact met ons op.